Terwijl de meest imposante megalithische bouwwerken een ritueel of religieus doel dienden (denk aan Stonehenge) werden kleinere dolmens of hunebedden vooral gebruikt om mensen te begraven.
Ouder dan de piramides van Egypte en ouder dan Stonehenge in het Verenigd Koninkrijk zijn ze: de hunebedden van Nederland. Grafkamers die her en der in het landschap werden gebouwd. Heden ten dage staan daarvan nog 53 op hun originele locatie. 52 in Drenthe en één in Groningen.
Ze zitten in de bodem in heel Noord-Nederland, maar de meeste in Drenthe. Omdat er in Nederland nooit bergen met rotsen zijn geweest, was het lange tijd een raadsel hoe die enorme keien hier terecht zijn gekomen.
Hunebedden zijn volgens de gangbare theorie resten van prehistorische grafkamers.Ze zijn echter niet te beschouwen als graven in de gewone betekenis, maar eerder als knekelhuizen. Het is niet met zekerheid te zeggen dat grafsignalisatie de oorspronkelijke functie van al deze bouwwerken is geweest.
De 5000 jaar oude steencirkel van Stonehenge in het zuiden van Wiltshire is het bekendste Britse monument uit de oertijd. Niet vanwege de omvang van de cirkel, maar dankzij de grootte van de stenen. Samen met de steencirkel uit Avebury behoort het tot UNESCO Werelderfgoed.
Hoewel er geen definitief bewijs is over het beoogde doel van Stonehenge, was het vermoedelijk een religieuze plek en een uiting van de macht en rijkdom van de stamhoofden, aristocraten en priesters die het lieten bouwen . Velen van hen werden begraven in de vele grafheuvels in de buurt.
Het is een eeuwenoude kristallen bol
Recentere studies hebben aangetoond dat Stonehenge onze voorouders in staat stelde om hemelse gebeurtenissen zoals zonsverduisteringen, zonnewendes en de nachtevening te voorspellen, net als een modern astronomisch observatorium.
Het beroemde hunebed D27 bij Borger is met zijn lengte van 22,5 meter het grootste stenen grafmonument van Drenthe.
Dolmenstructuur
Soms werd het geheel bedekt met aarde of kleinere stenen om een heuvel te maken, een tumulus genoemd . Deze monumenten bestaan meestal uit twee of meer rechtopstaande grote stenen die een grote platte horizontale sluitsteen ondersteunen, waardoor het op een "tafel" lijkt.
De mensen van het Trechterbekervolk bouwden de hunebedden voor hun overledenen. Als er iemand was overleden, werd hij of zij begraven in een hunebed. Het was een gemeenschappelijk graf, want alle overledenen lagen hier bij elkaar. Soms lagen er wel honderden overledenen bij elkaar begraven in een hunebed.
De vijf imposantste mooiste hunebedden zijn de D17 en D18 in Rolde, D27 in Borger, D42 in Emmen en D49 in Schoonoord. Wie meer wil weten over hunebedden en het Trechterbekervolk, kan terecht in het Nationaal Hunebedden Informatiecentrum.
Lang zijn de Lage Landen alleen bevolkt geweest door rondtrekkende jagers en verzamelaars. Maar vijfduizend jaar geleden verbouwen de eerste boeren hier hun voedsel. Het weinige dat zij nalaten, raakt in de volgende eeuwen diep verscholen onder de grond. Dat geldt niet voor de hunebedden.
In het Zuid-Spaanse stadje Antequera (Málaga) is een Hunebed te vinden dat is opgebouwd uit enorme stenen. De zwaarste steen is een deksteen die maar liefst 180 ton weegt.
Bijna een mijl verderop zijn de restanten van de aarden wal die de ouden rond Stonehenge bouwden nog steeds zichtbaar. Geschat wordt dat Stonehenge in 3100 v.Chr. werd opgericht, en was al 500-1000 jaar oud voordat de eerste piramide werd gebouwd .
Het is de grootste begraafplaats uit het 3e millennium in Groot-Brittannië. De meeste deskundigen geloven dat de Welshe Stonehenge stenen door mensen zijn gemaakt. De geologen denken dat ze duizenden jaren eerder door gletsjers uit de ijstijd naar de Salisbury Plain zijn gedragen.
Hunebedbouwers waren boeren en dus verbouwden ze graan, bonen, erwten en vlas op hun akkers.
Dit geeft aan dat de dolmens met een hoogte van 70-90 cm werden gebruikt voor het begraven van de overblijfselen van mensen met een hoge sociale status. Begrafenisurnen werden gebruikt voor het begraven van de overblijfselen van gewone burgers.
Dolmen is de benaming voor een soort hunebed in Frankrijk en Engeland. In Frankrijk heeft de dolmen vaak één deksteen. Voor meer informatie over dolmens en het verschil met een hunebed, zie bij hunebed.
De grootste concentratie dolmens ter wereld is te vinden op het Koreaanse schiereiland . Met een geschatte 35.000 dolmens is Korea alleen al goed voor bijna 40% van het totaal in de wereld.
In die tijd was er nog geen landsgrens zoals nu, laat staan een provinciegrens. Op de plekken waar stenen te vinden waren, bouwden ze hunebedden op hogere plaatsen in het landschap. In Drenthe liggen op de Hondsrug de meeste hunebedden, omdat dit gebied hoger ligt en stenen daardoor makkelijker te verzamelen waren.
Het hunebed is gratis te bekijken. Daarnaast kan je ook het museum van het Hunebedcentrum bezoeken. Hunebed D27 is het grootste hunebed van Nederland. Het hunebed is 22,6 meter lang en weegt naar schatting zo'n 20.000 kilo!
De hunebedbouwers zagen er niet veel anders uit dan wij, maar waren wel kleiner: tussen de 155-165 centimeter. De mensen zullen een lichte huid hebben gehad met blond of bruin haar en blauwe ogen. Onze hunebedbouwers – de eerste boeren in het noorden van Nederland.
Het Stonehenge monument in Wiltshire heeft een vreemde geschiedenis. De populaire bezienswaardigheid heeft onbekende bouwers, een onzeker doel, met stenen die van ver komen ! Het heeft vreemd genoeg astronomische uitlijningen en akoestische eigenschappen.
Het boek Stonehenge Complete van Christopher Chippindale zegt dat de naam Stonehenge komt van de oud-Engelse woorden stān wat "steen" betekent en hencg, wat overeenkomt met het Engelse hinge, of "scharnier", "verbinding" (omdat de stenen liggers verbonden zijn met de opstaande stenen).
Je kunt de reuzenkiezels namelijk vanaf de weg zien en vanuit de grote ramen van je camper zie je ze helemaal goed. Het is natuurlijk ook heel indrukwekkend om een rondje te lopen over het terrein en te proberen het mysterie te ontrafelen.