Wij mensen zijn sociale wezens, wat een ander van ons vindt, hoe de ander ons ziet, doet ertoe voor ons. We willen bij de groep horen, gewaardeerd worden, dat is fijn en veilig. Onbewust wordt kritiek door je brein opgevat als een bedreiging: je zou wel eens verstoten kunnen worden!
Je hebt misschien het gevoel dat je jezelf niet vertrouwt, dat je geen waarde hebt of dat je niet genoeg bent . Kritiek ontvangen terwijl je jezelf al bekritiseert, voelt als een bevestiging dat je in feite een mislukking bent.
Narcistische mensen zijn sterk gefocust op zichzelf en hun eigen behoeften. Ze tonen vaak weinig empathie (inlevingsvermogen) voor anderen en ze beschouwen zichzelf boven de rest.
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom iemand gevoelig is voor kritiek. Het kan te maken hebben met persoonlijkheidskenmerken, zoals een neiging tot perfectionisme of een laag zelfvertrouwen. Het kan ook voortkomen uit eerdere negatieve ervaringen met kritiek, waardoor iemand zich kwetsbaar voelt.
Kritiek is een afkeuring van je gedrag en soms je persoonlijkheid, iets wat veel mensen tegen het hoofd stoot. Als je mensen kritiek geeft op persoonlijk vlak vernietig je stukje voor stukje de relatie die je met deze persoon hebt. Niemand wordt geboren met een liefde voor kritiek.
Waarom je niet goed tegen aantijgingen kunt
Onbewust wordt kritiek door je brein opgevat als een bedreiging: je zou wel eens verstoten kunnen worden! Klinkt misschien overdreven, maar ons brein reageert net zo heftig op het risico om de waardering van anderen te verliezen, als op de bedreiging van een gevaarlijk dier.
Als we bekritiseerd worden, is het makkelijk om meteen defensief te reageren. Andere reacties zoals shock, schaamte, pijn, angst of huilen komen ook vaak voor. Kritiek impliceert immers dat we iets verkeerd hebben gedaan of dat we niet de prestatieniveaus halen die we zouden moeten halen .
Wanneer je gevoelig bent: kun je snel ontroerd raken bijvoorbeeld bij emotionele gebeurtenissen of wanneer er iets is wat jou aanspreekt. ben je subtiel in jouw waarneming van kleuren, licht, geur of geluid maar soms ook in het waarnemen van energie van andere mensen. voel je anderen snel aan.
Mensen met ADHD kunnen sterkere reacties ervaren op feedback, kritiek of zelfs neutrale opmerkingen, en deze interpreteren als tekenen van afwijzing . Deze verhoogde gevoeligheid kan leiden tot sociale terugtrekking, overdenken van interacties of een aanhoudende angst om te falen.
Weet je dat mensen vaak kritiek geven omdat: Er iets is dat niet aan hun verwachtingen voldoet. Het loopt anders dan ze hadden gedacht. Ze zijn onzeker over iets of over zichzelf.
Extreme gevoeligheid voor kritiek
Mensen met een vermijdende persoonlijkheidsstoornis zijn erg gevoelig voor alles wat kritisch, afkeurend of spottend is, omdat ze constant denken dat ze door anderen bekritiseerd of afgewezen worden. Ze zijn waakzaam voor elk teken van een negatieve reactie op hen.
Narcistische personen zijn daardoor erg gevoelig voor kritiek, waardoor ze geïrriteerd en kwaad kunnen reageren. Wanneer je last hebt van een narcistische persoonlijkheidsstoornis voelt kritiek namelijk alsof je onderuit gehaald wordt.
In mijn ervaring zijn mensen om twee redenen afkerig van constructieve kritiek. Ze denken óf dat de kritiek bedoeld is om hen af te breken in plaats van op te bouwen — de criticus verbergt zijn intentie gewoon achter de term ‘constructief’ — óf ze associëren kritiek met beschamen.
Kritiek kan meer een weerspiegeling zijn van die persoon dan van jou. " Soms zijn mensen kritisch omdat ze hun eigen onzekerheden op jou projecteren ," zegt Lall. Als een vriend zich bijvoorbeeld onzeker voelt over zijn eigen lichaam, kan hij kritiek leveren of negatieve opmerkingen maken over jouw lichaam.
Kenmerken van ADHD
Druk gedrag, ook wel hyperactief gedrag genoemd: Veel rondrennen, klimmen, friemelen aan kleding. Moeite met rustig spelen, stilzitten of ontspannen. Ondoordacht gedrag, ook wel impulsief gedrag genoemd: Snel reageren zonder nadenken, veel praten en dingen eruit flappen.
Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat ADHD-hersenen (met name het onoplettende type) aanzienlijk gevoeliger zijn voor rechtvaardigheid dan neurotypische hersenen. Mogelijke redenen hiervoor zijn emotionele labiliteit, intensiteit en dysregulatie , wat veelvoorkomende symptomen van ADHD zijn.
Rejection sensitive dysphoria is een extreme angst voor afwijzingen of kritiek. Het komt vaak voor bij (onbehandelde) ADHD'ers.
Net zoals dat bij een negatieve sfeer of energie het geval is, kan dat ook met een negatieve emotie zo zijn. Verder kunnen hooggevoelige personen niet tegen onrecht, geweld en onrechtvaardigheid. Ze kunnen overdreven perfectionistisch zijn en worden onrustig door onvriendelijkheid, commentaar van anderen en afkeuring.
Autisme of HSP
Groot verschil is wel, dat autisme hoort binnen de officieel (door psychologen) erkende aandoeningen en HSP niet. HSP wordt vooral binnen het alternatieve circuit erkend en behandeld.
Hatelijke opmerkingen zijn vaak geworteld in gevoelens van ontoereikendheid en een behoefte om dominantie te laten gelden . Deze mensen proberen vaak persoonlijke tekortkomingen te compenseren door anderen te kleineren, vasthoudend aan de overtuiging dat het afkraken van anderen hun eigen zelfrespect zal verhogen.”
Dit is een psychologisch fenomeen dat emotionele gevoelloosheid wordt genoemd. Het is iets dat onze geest doet om ons te helpen omgaan met grote emoties.