Veel planten en dieren in Europa worden met uitsterven bedreigd. Uit internationaal onderzoek blijkt dat van de circa 15.000 onderzochte planten en dieren bijna 20 procent dreigt te verdwijnen. Daarbij worden planten en ongewervelden zoals insecten en weekdieren vaker bedreigd dan gewervelde dieren.
Planten zijn anders dan dieren. Ze hebben geen hersenen, geen zenuwen en geen centraal zenuwstelsel. Ze kunnen geen pijn voelen of bewust op een externe prikkel reageren. Planten kunnen reageren op trillingen, zonlicht of chemische stimuli, maar dit zijn autonome reacties, geen bewuste.
Verschillende fascinerende planten zijn uitgestorven door natuurlijke en door de mens veroorzaakte oorzaken . Enkele planten die in de loop der eeuwen zijn verdwenen, zijn Strychnos electri, de St. Helena olijf en silphium.
De meest bedreigde plantensoorten
De Rode Lijst noemt ook de meest bedreigde soorten van Nederland: Scherpkruid, Kranskarwij, Groene nachtorchis, Lange zonnedauw, Beklierde ogentroost, Zinkschapengras, Duitse brem, Vogelnestje, Weidekervel-torkruid, Kraagroos, Steenbraam, Herfstschroeforchis en Trosgamander.
Krijgt een plant te weinig vocht, dan gaat een plant zich beschermen. Eerst zal de plant iets proberen met z'n poriën: daar mag zo min mogelijk vocht nog uit ontsnappen. Daarna zal 'ie langzaam delen gaan afstoten: blaadjes die niet functioneel zijn voor voortplanting bijvoorbeeld. Of zijtakken die er weinig toe doen.
De top 10 van meest bedreigde plantensoorten ter wereld zijn de Western Underground Orchid, Wood's Cycad, Pennantia Baylisiana, Cabbage Tree Palm, Rafflesia Arnoldii, Encephalartos Woodii, Rothschild's Slipper Orchid, Kokia Cookei, Hibiscadelphus Woodii en Franklinia Alatamaha.
In tegenstelling tot de methoden die worden overwogen om dieren te beschermen tegen uitsterven, waarbij oud dierlijk DNA kan worden gekoppeld aan dat van nabije levende verwanten of selectief terugkruisen, zijn zaden of sporen de enige manier om uitgestorven plantensoorten op wetenschappelijke wijze weer tot leven te wekken , legde Albrecht uit.
In onze wereld wordt 28% van plant- en diersoorten bedreigd. Stropers, illegale handel in dieren, verdwijnen van leefgebied en mens-dier conflicten zorgen ervoor dat er steeds meer dieren met zorgwekkende status op de 'Rode Lijst' van IUCN komen te staan. WWF focust op een aantal diersoorten uit deze lijst.
Baiji, of Yangtze-rivierdolfijn
Het dier is al 20 jaar niet meer gezien, waardoor het in 2019 uitgestorven werd verklaard.
1. Welwitschia Mirabilis. Deze woestijnplant komt alleen voor in Namibië en Angola, waar hij met uitsterven wordt bedreigd. Het bijzondere aan deze plant?
De Cycad van Wood
Net als de Sint-Helena-olijfboom is de Wood's Cycad (Encephalartos woodii) pas recentelijk uitgestorven in het wild. Het laatste bekende wilde exemplaar stierf in 1916.
Ze hebben geen hersenen, dus kunnen we ons onmogelijk voorstellen dat planten intelligent gedrag vertonen. Maar niets is minder waar … De laatste jaren verschijnen steeds meer onderzoeken die bewijzen dat ook planten slim zijn! De studie naar intelligent plantgedrag staat nog maar in zijn kinderschoenen.
“Het is absoluut niet zo dat een plant kan schreeuwen om hulp. Sommige van de planten in mijn huis maken bijvoorbeeld ook geluid. Die hebben bladeren die 's avonds omhoog gaan staan. Soms schuren ze dan tegen elkaar en dat hoor je.”
Elke plantencel bevat, net als in ons oog, receptoren om licht te kunnen waarnemen. Hierdoor weten ze of er andere planten bij hen in de buurt zijn. Een reactie op deze waarneming is bijvoorbeeld dat planten boven elkaar uit proberen te groeien om eerder te gaan bloeien dan de ander.
Een miljoen planten- en diersoorten worden bedreigd met uitsterven als de mensheid op de huidige voet verder gaat met destructief landgebruik, klimaatverandering, overbevissing, vervuiling en introductie van invasieve soorten.
De belangrijkste directe oorzaken van uitsterven zijn het verlies en de degradatie van habitats als gevolg van menselijk gebruik van land en zee; overexploitatie van wilde populaties; en de gevolgen van invasieve uitheemse soorten, vervuiling en klimaatverandering voor populaties en ecologische gemeenschappen 14,16en17 .
De gouden pad (Incilius periglenes), ook wel rode pad, is een recent uitgestorven paddensoort die oorspronkelijk in Costa Rica voorkwam. De pad had een fel oranje-gele kleur, werd ongeveer 8 centimeter lang en kon in het wild naar schatting zo'n 10 jaar oud worden.
Sommige wetenschappers geloven dat het een manier is om fouten uit het verleden te corrigeren en zelfs bedreigde diersoorten te helpen . Dinosaurus-DNA is te oud om levensvatbaar genetisch materiaal te bieden, maar wetenschappers richten zich op soorten die recenter zijn uitgestorven en waarvan het DNA nog steeds bestaat. Onderzoekers hebben al een uitgestorven dier nieuw leven ingeblazen.
Zonder planten kunnen wij niet leven; zonder planten zou er nauwelijks zuur-stof zijn en geen voedsel. Het bladgroen dat plan-ten hun groene kleur geeft, is de krachtige motor. Aangedreven door zonlicht maakt dat zuurstof uit water en suikers uit kooldioxide (CO2). Dit unieke proces heet fotosynthese.
Deze plant is 32 duizend jaar oud! De oudste plant die ooit is geregenereerd, is gegroeid uit 32.000 jaar oude zaden , waarmee het vorige record met zo'n 30.000 jaar is verbroken.
Wat zijn de meest bedreigde dieren ter wereld? De International Union for the Conservation of Nature (IUCN) classificeert bijna 4.000 soorten als ernstig bedreigd, wat betekent dat ze met zulke ernstige bedreigingen worden geconfronteerd dat ze binnenkort in het wild kunnen uitsterven.
Ze eten geen eikels en het zijn geen muizen. Wel is de eikelmuis de meest bedreigde diersoort van het land. De eikelmuis komt in Nederland alleen voor in de hellingbossen van Zuid-Limburg. Er leven nog enkele tientallen exemplaren in het Savelsbos en op de Bemelerberg.