De ambtenaar van de burgerlijke stand maakt de overlijdensakte op. Dat gebeurt op het moment dat er overlijdensaangifte wordt gedaan. Meestal doet de uitvaartorganisatie de aangifte. U krijgt dan via de uitvaartorganisatie een afschrift van de akte.
Ook als u erfgenaam bent, kunt u de overlijdensakte opvragen (zonder machtiging). Bijvoorbeeld als u in het testament van de overledene staat, of als de overledene geen partner, kinderen, kleinkinderen, ouders of grootouders (meer) heeft. U moet dan wel kunnen aantonen dat u erfgenaam bent en de akte nodig heeft.
Kosten. Een akte kost €17,10.
Kort na het overlijden heb je een akte van overlijden ontvangen. Instanties vragen hier vaak om. Stuur altijd een kopie op van de akte. De gemeente geeft het overlijden automatisch door aan overheidsinstanties als de Belastingdienst, het UWV en de Sociale Verzekeringsbank (SVB).
Kosten. Het aanvragen van een uittreksel of afschrift uit de burgerlijke stand kost u € 16,60 (2024) / € 17,10 (2025).
Een afschrift of uittreksel van deze akten vraagt u aan bij de gemeente die de akte opmaakte. Ook als u inmiddels niet meer in die gemeente woont. Voor het aanvragen, heeft u een geldig legitimatiebewijs nodig.
Hiervoor gelden voorwaarden. Erven u en uw partner allebei? Dan is de vrijstelling voor u samen € 59.643.
Regelen in de eerste week na het overlijden
Meld zo snel mogelijk het overlijden bij de bank van de overledene. De bank blokkeert dan de rekeningen die op naam staan van de overledene. Er kan dan niets meer van de rekening worden afgeschreven.
Wanneer je naar een notaris gaat na overlijden bepaal je zelf.Er is hiervoor geen regel die bepaalt hoe snel je die moet inschakelen. Het is verstandig om dit zo snel mogelijk te doen. Zeker in het begin, tijdens de rouwperiode, kan de notaris je veel financiële en juridische zaken uit handen nemen.
Normaal gesproken krijgt degene die de uitvaart regelt ook de kopie van de akte (hiervoor zijn leges verschuldigd). Meestal doet de uitvaartverzorger aangifte van overlijden en vraagt de kopie aan. Die wordt vervolgens aan zijn/haar opdrachtgever overhandigd.
Procedure. De overlijdensakte wordt opgesteld in de gemeente waar de persoon is overleden. De gemeente in kwestie stuurt de akte daarna door naar de gemeente waar de overledene woonde. Je kan het ook persoonlijk opvragen aan de infobalie van het stadhuis.
Heb ik bij de bank altijd een verklaring van erfrecht nodig? Meestal willen wij een verklaring van erfrecht ontvangen zodat jij als nabestaande toegang krijgt tot de betaal- en/of spaarrekening(en) van de overledene. Soms zijn er uitzonderingen. Ga naar de checklist van de NVB om hier meer over te lezen.
Contracten van de overledene moeten worden aangepast of beëindigd. Denk bijvoorbeeld aan verzekeringen, bankrekeningen, uitkeringen, abonnementen en goede doelen. Sommige instanties nemen hiervoor zelf contact met jou op. Zij worden automatisch op de hoogte gebracht door de Gemeentelijke Basisadministratie.
U kunt bij het Nationaal Register Overledenen (NRO) persoonsgegevens opvragen van inwoners van Nederland die vanaf 1939 zijn overleden.
Kortom: een verklaring van erfrecht is niet altijd nodig. In situaties waarbij de partner erft is deze verklaring niet altijd noodzakelijk. Meestal wordt het initiatief om een verklaring van erfrecht op te stellen pas genomen als dit door een instantie wordt gevraagd. Dit is altijd pas ná het overlijden.
De notaris wordt niet automatisch op de hoogte gebracht van het overlijden van een persoon. Het zijn de naasten die een overlijdensattest moeten aanvragen, en de opdracht moeten geven aan de notaris om zijn werkzaamheden aan te vatten.
Kosten van begrafenis of crematie
Dan kunt u de uitvaart laten betalen van de bankrekening van de overledene. Neem hiervoor contact op met de bank van de overledene. Als er niet genoeg geld op de bankrekening van de overledene staat, dan moeten erfgenamen de kosten uit eigen zak betalen.
In Nederland moet de afwikkeling van een erfenis binnen vier maanden na het overlijden van de overledene beginnen. Als de erfgenamen niet binnen deze termijn beginnen met de afhandeling van de erfenis, kunnen zij worden gedagvaard door de rechtbank.
Wat als u na het overlijden tóch nog geld afhaalt? Dat is niet erg, zolang u dat correct vermeldt in de aangifte van nalatenschap. Want ook op dat afgehaalde geld betaalt u erfbelasting.
Waarschijnlijk heeft de overledene nog lopende automatische incasso's en doorlopende machtigingen. Het is daarom verstandig om deze organisaties zo snel mogelijk op de hoogte te stellen van het overlijden. Zo voorkomt u dat u brieven ontvangt met betalingsherinneringen.
En als je partner overlijdt, krijg je bijvoorbeeld een hogere vrijstelling dan wanneer je vader overlijdt. Stel je voor dat je € 100.000 erft. Als je deze € 100.000 erft van je overleden moeder, betaal je als kind over € 100.000 - € 21.282 = € 78.818 belasting.
Wat als je een afbetaald huis erft? Als je een afbetaald huis erft, hoef je geen rekening te houden met hypotheekschulden. De waarde van het huis is dan namelijk hoger dan de schulden, waardoor er geen negatief saldo is. Wel moet je nog steeds erfbelasting betalen over de waarde van het huis.