Als je iets engs of schokkends (een traumatische gebeurtenis) meemaakt en dat niet goed verwerkt, dan kun je PTSS (posttraumatische stressstoornis) ontwikkelen. Het voelt dan alsof de nare gebeurtenis je achtervolgt met nachtmerries en levensechte herinneringen (flashbacks).
Je ziet, ruikt, hoort, proeft en voelt alles weer zoals toen het gebeurde. Je hebt nachtmerries en slaapt onrustig. Je hebt herinneringen aan de gebeurtenis die steeds weer terugkomen. Wanneer je aan de gebeurtenis denkt, krijg je hartkloppingen, ga je trillen en zweten en kun je niet goed meer ademhalen.
Wanneer je een posttraumatische stressstoornis hebt, herbeleef je een schokkend moment uit het verleden steeds opnieuw.Bijvoorbeeld in nachtmerries of flashbacks.Je voelt je angstig, onrustig of prikkelbaar. Het herbeleven van de nare gevoelens van toen, is de belangrijkste klacht van iemand met PTSS.
Herbelevingen worden meestal uitgelokt (getriggerd) door een zogenaamde 'trigger'. Dit kan gaan om subtiele dingen, zoals een geur of de klank van iemands stem.
De belangrijkste klacht bij psychotrauma of PTSS is het steeds weer opnieuw beleven van de traumatische gebeurtenis. Opdringerige beelden, gedachten en angstige dromen over het trauma blijven terugkomen. Soms voelt het alsof de gebeurtenis opnieuw plaatsvindt, vooral wanneer iets in de omgeving eraan herinnert.
PTSS uit zich niet alleen geestelijk, maar ook lichamelijk. Dat merk je aan een verhoogde alertheid en spierspanning.Dit kan gepaard gaan met bijvoorbeeld hoofdpijn, misselijkheid of spierpijn.
Complexe PTSS kan de levensduur met 20 jaar verkorten
Uit onderzoek in het American Journal of Preventive Medicine blijkt dat mensen die zes of meer trauma's uit hun jeugd hebben meegemaakt, 20 jaar korter leven dan mensen met vijf of minder trauma's uit hun jeugd.
Luister aandachtig en oordeel niet. Het kost tijd om te herstellen van een trauma. Zeg dus niet “het gaat vast snel over” en schep geen valse verwachtingen. Iemand met een PTSS heeft geen vertrouwen in een veilige wereld.
Wat maakt PTSS erger? Lang wachten met behandelen is de voornaamste reden voor toename van de PTSS klachten. Hoe langer je wacht, hoe erger de klachten worden. Een slechte leefstijl, waaronder ongezonde voeding, alcohol- of drugsgebruik, is een risicofactor voor toenemende klachten.
Als je getriggerd raakt, word je overspoeld door gevoelens en impulsen. Het emotionele geheugencentrum slaat alarm. Je hartslag gaat omhoog en spieren spannen zich aan. Het denken wordt geblokkeerd, omdat alle energie is gericht op overlevingsreacties als vechten, vluchten of bevriezen.
Naar schatting heeft ongeveer 7,5 procent van de Nederlandse bevolking tussen de 18 en 80 jaar ooit in het leven PTSS gehad. Van de mensen die ooit in het leven een schokkende gebeurtenis meemaken, ontwikkelt ongeveer 14 procent PTSS. Het komt tweemaal vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
Overzicht. Posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een psychische aandoening die wordt veroorzaakt door een extreem stressvolle of angstaanjagende gebeurtenis - hetzij door er deel van uit te maken of er getuige van te zijn. Symptomen kunnen zijn : flashbacks, nachtmerries, ernstige angst en oncontroleerbare gedachten over de gebeurtenis .
Een trauma herkennen
Je hebt last van sombere gevoelens en/of huilbuien en vaak ben je voortdurend gespannen. Een traumatische ervaring kan leiden tot het hebben van flashbacks van de gebeurtenis, herbelevingen van de gebeurtenis overdag of in je slaap.
Fases in verwerking
Je hebt eigenlijk weinig behoefte om met anderen over de gebeurtenis te praten. Je ontkent dat er iets is veranderd en wil de situatie niet onder ogen zien. Je probeert gedachten aan de gebeurtenis te negeren. Ook heb je minder interesse in de dingen die je normaal wel interesseren.
Complex trauma (type III) is een specifieke vorm van chronisch trauma. Dat komt voor als er verschillende traumatische gebeurtenissen zijn geweest die zijn begonnen toen een kind nog heel jong was en die veroorzaakt werden door volwassenen die voor het kind zouden moeten zorgen en het zouden moeten beschermen.
SSRI's kunnen helpen tegen de verschijnselen van een posttraumatische stressstoornis, zoals angst. Voorbeelden zijn citalopram, fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine, sertraline en venlafaxine.
Het verloop van de stoornis varieert. Hoewel sommige mensen binnen 6 maanden herstellen, hebben anderen symptomen die 1 jaar of langer aanhouden . Mensen met PTSS hebben vaak co-occuring aandoeningen, zoals depressie, middelenmisbruik of een of meer angststoornissen. Na een gevaarlijke gebeurtenis is het normaal om wat symptomen te hebben.
Het hebben van een partner met PTSS kan veel negatieve invloed hebben op uw relatie. Daarom is het belangrijk om het zeer serieus te nemen zodat u het uiteindelijk een plaats kunt geven binnen uw relatie. Het is lastig om met een partner met PTSS om te gaan.
“ Kom er nou maar gewoon overheen .” Iemand met PTSS vertellen “kom er nou maar gewoon overheen” is kwetsend omdat het hun ervaring negeert en hun herstel te simplificeert. Deze uitspraak suggereert dat ze hun worstelingen makkelijk zouden moeten kunnen overwinnen, wat niet het geval is bij trauma.
Mensen die lijden aan een emotioneel trauma of PTSS / posttraumatische stressstoornis kunnen lange tijd; maanden, jaren of zelfs de rest van het leven emotionele littekens vertonen. Deze stress geeft zelfs veranderingen in neurochemische systemen en bij de 'stressrespons' circuits in de hersenen.
Risico op PTSS het grootst in de leeftijd 18-34 jaar
In de volwassen bevolking hebben mensen tussen de 18 en 34 jaar met 9,8% het grootste risico op een PTSS. De voornaamste verklaring hiervoor is een hogere blootstelling aan geweld.
Men denkt dat complexe PTSS ernstiger is als: de traumatische gebeurtenis al vroeg in het leven heeft plaatsgevonden . het trauma is veroorzaakt door een ouder of verzorger. de persoon het trauma al langere tijd heeft meegemaakt.
Boston, MA – Vrouwen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS) en depressie lopen bijna vier keer zoveel risico op vroegtijdig overlijden door hart- en vaatziekten, luchtwegaandoeningen, diabetes type 2, ongelukken, zelfmoord en andere oorzaken dan vrouwen zonder blootstelling aan trauma of depressie, zo blijkt uit een grootschalig langetermijnonderzoek.