Daltononderwijs is een onderwijssoort waarbij de nadruk ligt op keuzevrijheid voor de leerling, samenwerking met andere leerlingen en de ontwikkeling van zelfstandigheid. De scholen vallen in Nederland zowel onder het algemeen bijzonder onderwijs als het openbaar onderwijs.
Op daltonscholen ligt de focus op vijf kernwaarden: (1) samenwerking, (2) vrijheid en verantwoordelijkheid, (3) effectiviteit, (4) zelfstandigheid en (5) reflectie. Binnen het daltononderwijs wordt gewerkt aan een brede vorming van het kind. Naast de verplichte lesstof is er ruimte voor keuzewerk.
Daltonscholen onderschrijven dat het onderwijs een brede functie heeft. Onderwijs behoort kinderen en jeugdigen niet alleen intellectueel, maar ook cultureel en moreel te vormen, zodat ze zelfredzaam en sociaal verantwoordelijk worden: geoefend in, gewend aan en voorbereid op leven, werken en samenleven.
Bij Dalton ligt de nadruk vooral op het stimuleren van de natuurlijke nieuwsgierigheid van kinderen, het ontwikkelen van zelfvertrouwen in hun intelligentie en hun vermogen om te slagen, en het aanleren van verantwoordelijke en onafhankelijke leer- en denkvaardigheden.
Daltononderwijs is voor elk kind geschikt. Geen enkel kind is echter hetzelfde. De basisschool moet hier rekening mee houden. Dat geldt voor een gewone basisschool en voor een Daltonschool.
Wat is het verschil tussen Dalton onderwijs en Montessori onderwijs? Daltononderwijs en Montessorionderwijs zijn allebei bijzondere onderwijsmethodes waarbij zelfstandigheid centraal staat. Het verschil zit voornamelijk in hoe taken en opdrachten gegeven worden.
Een van de grootste verschillen met Montessori is dat op Daltonscholen het werken in groepen een meer structurele rol speelt . Op Daltonscholen is er ook meestal één leeftijdsgroep per klas en wisselen ze vaak elk jaar van leerkracht.
In Nederland zijn in totaal ongeveer 417 daltonscholen. Dit zijn basisscholen, scholen voor voortgezet onderwijs en kinderdagverblijven.
Kernprincipes van Dalton:
Deze onafhankelijkheid rust hen uit voor levenslang leren en vaardigheidsontwikkeling buiten school . Samenwerking: Studenten leren de waarde van teamwerk en respectvolle relaties, samenwerken voor het succes van de groep. Als de groep floreert, floreert iedereen.
Dalton's atoommodel is:
Atomen zijn massieve bolletjes. Atomen zijn ondeelbaar en onvernietigbaar. Bij elk element hoort een eigen atoomsoort. Atomen van verschillende elementen verschillen in massa, grootte en chemische eigenschappen.
De meerwaarde van effectiviteit in daltononderwijs is dat het leerlingen in staat stelt om hun leerresultaten te optimaliseren; ze leren efficiënt te werken en hun tijd goed te beheren. Ze worden aangemoedigd om kritisch na te denken over hun leerstrategieën en om aanpassingen te maken wanneer dat nodig is.
De Dalton Vakopleiding (DVO) is bedoeld voor doeners. Er kan bij de start van leerjaar 3 of 4 begonnen worden met de Dalton Vakopleiding. Er wordt via deze weg een basis leerwerktraject- diploma gehaald, waarmee een doorgang naar MBO niveau 2 mogelijk is binnen de gekozen richting.
De grondlegster van het dalton-onderwijs was de Amerikaanse onderwijzeres Helen Parkhurst (1886 – 1973). Nog voordat ze haar opleiding tot leerkracht was gestart, ging ze al werken op een basisschool. De groep waaraan ze lesgaf was nogal groot (zo'n 40 kinderen).
Een Freinetschool is een methodeschool. In een methodeschool hechten we belang aan de totale ontwikkeling van het kind. De nadruk ligt niet alleen op kennis vergaren maar ook op sociaal-emotionele vaardigheden. Ervaringen en belevingen van de kinderen zijn het uitgangspunt voor het onderwijs.
Het concept van de montessorischool: zelfstandigheid, gevoelige periode en lesmateriaal. 'Help mij het zelf te doen' is het motto van montessorionderwijs. Op een montessorischool leren kinderen namelijk hoe zij zelfstandig kunnen leren en werken. Zij kiezen in principe dagelijks hun eigen werk.
Agora onderwijs is een vorm van gepersonaliseerd leren. Het is volledig maatwerkonderwijs. De leervraag van de leerlingen staat centraal, hun nieuwsgierigheid is leidend. Dat betekent niet dat elk kind zelf maar kiest wat het leert.
Als een kind initiatiefrijk is, goed kan plannen en organiseren, en sociaal vaardig is, kan het daltononderwijs een hele goede keuze zijn. Echter, voor kinderen die meer structuur en begeleiding nodig hebben, kan het volgen van daltononderwijs negatief uitpakken en de ontwikkeling remmen.
Unitonderwijs gaat uit van een gedifferentieerde leeromgeving. Kinderen zitten niet de hele dag op hun 'eigen plekje' in de groep. Binnen een unit zijn verschillende soorten werkplekken waar kinderen kunnen leren. Er zijn instructieplekken, samenwerkingsplekken en stilteplekken.
3. Is montessorionderwijs geschikt voor elk kind? Ja, wij vinden dat elk kind montessorionderwijs kan volgen, behalve wanneer de opvoedkundige opvattingen van de ouders wezenlijk verschillen met de principes van montessorionderwijs (denk bijvoorbeeld aan zelfstandigheid).
Er zijn ook scholen die volgens een bepaalde methode lesgeven, bijvoorbeeld Montessori, Jenaplan, Vrije Scholen of Dalton . Ouders kunnen hun kinderen naar een openbare school sturen of naar een speciale school, die worden gerund door de lokale autoriteiten en voor iedereen zijn, ongeacht religie of filosofie.
In tegenstelling tot montessori en jenaplan is dalton geen methode of systeem, maar een praktisch onderwijsplan: het Dalton Plan. Het draait hier vooral om zelfstandigheid en samenwerken. Helen Parkhurst is de bedenker van dit onderwijsconcept. Op een daltonschool werken leerlingen met dag- of weektaken.
Door kinderen te stimuleren op allerlei vlakken, daagt het Montessorionderwijs ze uit om zich verder te ontplooien. van verantwoordelijkheid, aangepast op de ontwikkelingsfase, waarin hij of zij zich bevindt. Ieder kind is uniek. Met hun gedrag laten kinderen zien waar hun talenten en interesses liggen.
Jenaplan houdt stamgroepen aan. Dat zijn groepen waarin kinderen van 3 verschillende leerjaren bij elkaar zitten. Het idee van de stamgroepen is simpel: ieder kind krijgt de gelegenheid zich op zijn eigen tempo te ontwikkelen. Daarnaast kunnen oudere kinderen hun jongere groepsgenootjes helpen.
De vrijeschool is een onderwijsconcept dat is gebaseerd op persoonsvorming. Met het woord 'vrij' wordt bedoeld dat een leerling zich in vrijheid op elk vlak van zijn persoonlijkheid moet kunnen ontwikkelen. Daarom zijn er naast de gewone leervakken ook standaard veel creatieve- en doevakken.