Door langer of vaker in bed te liggen, val je steeds moeilijker in slaap. En wordt de kwaliteit van je slaap minder goed: je slaapt minder diep, je wordt sneller wakker en je ligt langer wakker. Je hersenen kunnen je bed zelfs gaan koppelen aan wakker liggen. Je bed is misschien geen fijne plek meer.
Mensen die regelmatig te veel slapen worden vaak moe wakker en ervaren vermoeidheid en lusteloosheid, zelfs na een lange nachtrust. Dit kan leiden tot concentratieproblemen, geheugenproblemen, en zelfs een verhoogde kans op depressie.
Te veel en te lang slapen heeft mogelijk negatieve gevolgen voor je gezondheid. Mensen die lange tijd ongeveer tien uur per nacht slapen, hebben meer kans op het krijgen van hart- en vaatziekten – zo blijkt uit onderzoek. De reden: te lang in bed liggen zorgt ervoor dat je je spieren minder gebruikt.
Beperk de tijd die u in bed doorbrengt tot maximaal acht uur (zie ook de alinea Slaaprestrictie). Dit helpt om de slaap te verankeren en dieper te maken. Probeer op vaste tijden naar bed te gaan en op te staan. Sta in het weekend maximaal twee uur later op, ook als u weinig uren heeft geslapen.
Hoe meer je slaapt, hoe minder de inspanning op een dag. Hierdoor is je hersenactiviteit lager, gaan je spierfuncties en conditie achteruit, en kan je doorbloeding verslechteren. Volgens slaapdeskundigen loop je zelfs een gróter risico op hart- en vaatziekten bij te veel slaap, dan bij te weinig slaap.
Door langer of vaker in bed te liggen, val je steeds moeilijker in slaap. En wordt de kwaliteit van je slaap minder goed: je slaapt minder diep, je wordt sneller wakker en je ligt langer wakker. Je hersenen kunnen je bed zelfs gaan koppelen aan wakker liggen. Je bed is misschien geen fijne plek meer.
Om te herstellen van de vermoeidheid van de vorige dag, moet een volwassene ongeveer 7,5 uur slapen (wat overeenkomt met 5 cycli). Als je bijvoorbeeld 's morgens om 6 uur moet opstaan, is het aangeraden om rond 22u30 te gaan slapen.
“Ga maar gewoon liggen en dan rust je ook uit” werd ons in de kinderjaren meegedeeld door onze ouders als we niet konden slapen, maar is dit ook zo? Volgens onderzoek van het Nederlands Slaapinstituut is dit niet waar, je rust niet uit als je wakker in bed ligt.
Onder te veel slapen bedoelen we langer dan 9 uur per nacht slapen. Wanneer je regelmatig langer dan 9 uur per nacht slaapt, kan dit ook nadelige gevolgen hebben op de gezondheid. Het is dus mogelijk om te veel te slapen.
Te veel of te weinig slaap: Beide kunnen een rol spelen
Het is echter belangrijk op te merken dat te lang of te veel slapen uiteindelijk de depressie kan verergeren. Hoewel mensen vaak denken dat veel slapen wanneer ze moe zijn helpt, werkt dit vaak averechts en kan het gevoelens van somberheid versterken.
Risico op vallen. Bij bedrust neemt de fysieke activiteit af, wat gevolgen kan hebben voor spierkracht en spiermassa en ook kunnen gewrichten stijver worden. Mede hierdoor neemt het risico op vallen tijdens de ziekenhuisopname toe.
Tijdens een nachtje slapen laat je zweet, talg en dode huidcellen op je lakens achter.Hierdoor komt er een glad laagje op je lakens. De smurrie is niet zichtbaar, maar wel voelbaar. Daardoor voel je het verschil tussen een schoon bed en een bed waar een nacht in geslapen is.
Langdurig slapen kan leiden tot een gebrek aan energie en motivatie gedurende de dag. Hoewel rust belangrijk is, kan overmatig slapen je in een lethargische toestand houden, waardoor je moeite hebt om je dagelijkse taken en verantwoordelijkheden uit te voeren.
U kunt uzelf niet wakker houden, ook niet tijdens normale dagelijkse bezigheden. Dutjes overdag heffen het gevoel van slaperigheid niet op. U hebt moeite zich te concentreren. U wordt moeilijk echt wakker als u (plotseling) wakker wordt (gemaakt), u bent dan 'slaapdronken', gedesoriënteerd of loom.
Hypersomnie is een slaapstoornis waarbij u overdag moe bent of in slaap valt. Soms komt dit omdat u lange tijd te weinig slaapt of door een andere aandoening.
Kan dat net zo effectief zijn als slapen? “Nee”, antwoordt Van Schie stellig. “Tijdens de diepe slaap ben je echt afgesloten van de buitenwereld en worden er processen in werking gesteld die je niet ziet bij rusten.” Ze zet er wel een kanttekening bij.
Probeer elke avond rond dezelfde tijd naar bed te gaan en elke ochtend rond dezelfde tijd op te staan. Je hersenen houden van regelmaat. Als je het lastig vindt om overdag fit te blijven kan één kort dutje van maximaal 20 minuten tussen 12 uur en 15 uur helpen om weer wat fitter te worden.
Als je 's ochtends nog moe bent, betekent dat dat je te kort of niet goed genoeg geslapen hebt en jouw slaapdruk niet volledig is afgenomen. In feite heb je dus een slaaptekort, daarover lees je hier meer. Ook kan het zo zijn dat je een avondmens bent.
Een goede nachtrust bestaat niet alleen uit voldoende slapen, maar ook uit een goede slaap kwaliteit. De meeste mensen hebben gemiddeld tussen de 7 en 8 uur nodig. Dit kan wisselen per persoon. Sommige mensen hebben genoeg aan 6 uur en anderen hebben 9 uur slaap nodig.
Wanneer u in bed ligt gaat u oppervlakkiger ademhalen en kunt u moeite krijgen met hoesten. Daardoor kan slijm in de longen achterblijven en een ontsteking veroorzaken. Hoe langer u in bed ligt, hoe groter de kans op een longontsteking wordt. Kom zoveel mogelijk uit bed om te bewegen.
Zo kan te kort of juist te lang slapen bij volwassenen het risico op ziektes als obesitas, diabetes, depressie en beroerte verhogen en het dagelijks functioneren belemmeren. Slechte slaap kan ook leiden tot hoge economische en maatschappelijke kosten, bijvoorbeeld door verzuim en verminderde schoolprestaties.