Deze scheidingslijn tussen Oost- en West-Europa wordt ook wel het IJzeren Gordijn genoemd. Hoge muren, torens, prikkeldraad en wachtposten moesten ervoor zorgen dat de twee ideologisch verschillende strikt gescheiden bleven. Ook de muur tussen Oost- en West-Berlijn was onderdeel van dit IJzeren Gordijn.
Op 5 maart 1946 hield Winston Churchill een toespraak in Amerika. In deze speech liet hij onder meer de woorden 'iron curtain' (IJzeren Gordijn) vallen. Hiermee bedoelde hij de scheiding tussen het kapitalistische westen en communistische oosten, die kenmerkend zou worden voor de decennia van de Koude Oorlog.
Vanaf 1961 wordt West-Berlijn door een muur gescheiden van Oost-Berlijn. Tot vandaag in 1989. De Berlijnse Muur is onderdeel van het IJzeren gordijn, de ideologische scheiding tussen het communistische oosten en het kapitalistische westen.
In augustus 1961 bouwt de DDR deze muur om de aanhoudende toevloed van mensen uit Oost-Berlijn naar het Westen tegen te gaan. De “muur van schaamte”, zoals die dan in het Westen wordt genoemd, moet beide delen van de stad volledig afsluiten.
De Duits-Duitse grens liep van het schiereiland Priwall aan de Oostzee dwars door Duitsland tot de bergen van Tsjechië, waar een drielandenpunt ontstond tussen de DDR, de Bondsrepubliek en Tsjechoslowakije.
Het IJzeren Gordijn was de grens door Europa tussen het communistische Oostblok (de Sovjet-Unie en haar vazalstaten of satellietstaten in Oost-Europa) en het kapitalistische Westen (westerse landen onder aanvoering van de Verenigde Staten van Amerika).
West-Berlijn, bezet door de Amerikanen, Britten en Fransen, was diep in het communistische Oost-Duitsland geïsoleerd. Gedurende de Koude Oorlog bleef de stad een eiland van democratie en symbool van hoop en vrijheid voor mensen die onder communistisch bewind leefden, 110 mijl achter het IJzeren Gordijn.
Goebbels als bedenker
Dit zijn de oude tactieken van het Kremlin: zodra de Sovjets een land bezet hebben laten ze een IJzeren Gordijn vallen zodat ze hun vreselijke bloederige werk achter zich kunnen voortzetten.
Na de Tweede Wereldoorlog zochten de geallieerden een manier om Duitsland te weerhouden om op korte termijn weer een oorlog te beginnen. In tegenstelling tot de Eerste Wereldoorlog zocht men deze maal geen heil in een streng verdrag zoals het Verdrag van Versailles, maar in de opdeling van Duitsland.
De 45,3 kilometer lange afscheiding heeft ruim 28 jaar lang de bewoners van West-Berlijn en Oost-Berlijn van elkaar gescheiden. De muur was vooral bedoeld om te voorkomen dat inwoners uit de Duitse Democratische Republiek (Oost-Duitsland) konden vluchten naar het westen.
De Berlijnse Muur liep dwars over begraafplaatsen en langs kanalen en zigzagde door de straten van de stad. Het was een huiveringwekkend symbool van het IJzeren Gordijn dat heel Europa verdeelde tussen communisme en democratie.
Deze scheidingslijn tussen Oost- en West-Europa wordt ook wel het IJzeren Gordijn genoemd. Hoge muren, torens, prikkeldraad en wachtposten moesten ervoor zorgen dat de twee ideologisch verschillende strikt gescheiden bleven. Ook de muur tussen Oost- en West-Berlijn was onderdeel van dit IJzeren Gordijn.
Na de Tweede Wereldoorlog werd Duitsland opgedeeld in twee staten. De BRD was de westelijke staat en de DDR was de oostelijke staat in het nieuwe Duitsland. In 1948 werd de Duitse Mark ingevoerd in de bezettingszones van de westelijke geallieerden.
Gedurende de Koude Oorlog werd Europa verdeeld in twee ideologische blokken: het communisme en het kapitalisme. Deze waren gescheiden door het zogenaamde IJzeren Gordijn. Een onderdeel van deze grensafscheiding stond in Berlijn. Bijna 30 jaar lang werd deze stad verdeeld door de Berlijnse Muur.
Het IJzeren Gordijn symboliseerde niet alleen de Koude Oorlog-scheiding tussen kapitalistische en communistische landen, maar leidde ook tot de creatie van tegengestelde allianties . Landen aan de kapitalistische kant van het gordijn sloten zich aan bij de NAVO, terwijl landen aan de communistische kant zich aansloten bij het Warschaupact.
Oost-Duitsers noemen West-Duitsers vaak Besserwessis. Andersom worden de Oost-Duitsers Jammerossis genoemd.
Deling Duitsland
Na de geallieerde overwinning wordt Duitsland opgedeeld in vier bezettingszones. Amerika, Engeland en Frankrijk besturen elk een deel van West-Duitsland (de Bondsrepubliek Duitsland).
Met een deel van een slagboom rammen inwoners uit Oost-Berlijn een bres in de Muur bij overgangspunt Bernauer Strasse, 11 november 1989. Na enige twijfel openen zij de grens en is de muur gevallen.
Maar de Deutsche Demokratische Republik (DDR) werd pas op 7 oktober 1949 opgericht, enkele maanden na de stichting van de BRD. Zo konden de communisten het Westen de schuld geven van de Duitse deling.
In de nacht van 12 op 13 augustus 1961, in 2021 60 jaar geleden, wordt een begin gemaakt met de bouw van de Berlijnse Muur. Om mensen tegen te houden die van het communistische Oost-Duitsland naar het vrije Westen willen vluchten. Ongeveer 28 jaar lang zal de Berlijnse Muur de stad in tweeën delen.
5 februari 2024 - In de documentaire reeks Het nieuwe IJzeren Gordijn verkent conflictjournalist Rudi Vranckx vanaf woensdag 21 februari het intrigerende grensgebied tussen Rusland en de rest van Europa. In vier afleveringen reist hij van het Hoge Noorden tot in de Kaukasus, langs de breuklijn tussen twee werelden.
Nooit . Finland had een Verdrag van Vriendschap, Samenwerking en Wederzijdse Bijstand (FCMA-verdrag) met de USSR in 1948-1992, met een heel andere inhoud dan het Warschaupact. Er waren geen andere contractpartijen dan Finland en de Sovjet-Unie.
Gedurende de 28 jaar dat het Oost- en West-Berlijn scheidde, ontsnapten meer dan 5.000 mensen over, door en onder de muur. Ongeveer 100 mensen kwamen om bij de poging, de meesten werden doodgeschoten door grenswachten. Klik hier om terug te keren naar de Cold War Gallery.
Het doel van de Russische leider Josef Stalin met de blokkade was om de westelijke geallieerden te dwingen te kiezen tussen het opgeven van hun plan om een aparte West-Duitse staat te vormen en het opgeven van West-Berlijn. Dat eerste was voor hem het belangrijkst; Berlijn was voor hem slechts een ruilmiddel.
De verdeelde stad Berlijn lag diep in Sovjetgebied en was verbonden met West-Duitsland door formeel overeengekomen wegen, spoorlijnen, waterwegen en luchtcorridors . Om hun voormalige Amerikaanse, Britse en Franse bondgenoten te verdrijven, begonnen de Sovjets aan een progressieve wurging van de stad, beginnend in januari 1948.