Uit onze data blijkt ook dat er nog altijd veel gezocht wordt naar leraren; er waren dan ook de afgelopen tijd veel openstaande vacatures. In totaal ruim 58.000 vacatures in het basis- en voortgezet onderwijs.
De 400 scholen missen samen 658 voltijdse leraren. “Het lerarentekort is dubbel zo groot als bij de start van het schooljaar en het tekort is ook groter dan in dezelfde periode vorig jaar. Bovendien zijn er meer scholen die met tekorten te maken krijgen”, stelt afgevaardigd bestuurder Koen Pelleriaux vast.
Tekort leraren in cijfers
Uit de meting Personeelstekorten primair onderwijs 2023 blijkt dat het landelijk tekort voor leraren 9,7 procent van de werkgelegenheid van leraren bedraagt, oftewel 9.800 fulltimebanen.
Docenten Nederlands werden het meest gezocht binnen de docentvacatures, namelijk 2.307 keer.
Ook werkdruk, stress en een laag salaris worden veel genoemd. Andere redenen zijn onduidelijke verwachtingen, ontbreken van steun en feedback, geringe doorgroeimogelijkheden, gebrekkige communicatie en slechte relaties binnen de school. De verschillende uitvalredenen lijken met elkaar samen te hangen.
Achtergrond: Wereldwijd zijn stress en burn-out nog steeds een probleem onder leraren , wat leidt tot angst en depressie. Burn-out kan de gezondheid van leraren negatief beïnvloeden en is een risicofactor voor slecht fysiek en mentaal welzijn.
Als je kennis overdragen op zich leuk wel vindt, maar het onderwijs wilt verlaten vanwege de werkdruk, dan zijn er allerlei andere vormen van lesgeven die je kunt overwegen. Denk bijvoorbeeld maar aan privéles, bijles, huiswerkbegeleiding , volwassenenonderwijs, coaching of workshops geven bij bedrijven.
De vakken met de grootste procentuele tekorten (ten opzichte van de werkgelegenheid) zijn Techniek, Informatica, Nederlands, de beroepsgerichte vakken vmbo, NASK, Duits, Wiskunde en Maatschappijleer.
Tekort aan mensen
Mensen die werken met data, zoals data-engineers, zijn steeds belangrijker geworden. Ook in veiligheidsberoepen, zoals BOA's (handhavers), is er een groot tekort aan mensen, vooral omdat er veel oudere medewerkers met pensioen gaan.
De tekorten zijn niet gelijk en zijn dat nooit geweest. Zoals zelfs nationale enquêtegegevens laten zien, is het ongeveer 2 tot 3 keer moeilijker om vreemdetalen-, speciaal onderwijs- en STEM-docentenposities in te vullen dan om algemene basisschool- of maatschappijleerdocenten te vinden.
Oorzaken lerarentekort
Dit zijn belangrijke oorzaken: veel oudere leraren gaan met pensioen;er komen niet genoeg nieuwe leraren bij om de vergrijzing te compenseren;er is krapte op de arbeidsmarkt en er zijn veel alternatieve banen.
Docenten die het onderwijs besluiten te verlaten hebben hier vaak verschillende redenen voor. Dan gaat het bijvoorbeeld om een te hoge werkdruk, een gebrek aan uitdaging of een mindere relatie met de schoolleiding. Dit blijkt uit onderzoek naar de vertrekredenen van docenten uit het onderwijs, aldus MBO today.
Gemiddelde beloning leraren
Het modale (voltijds)inkomen in Nederland is zo'n € 3.900 euro per maand (in 2025).
Wil je heel graag leerkracht worden, maar volgde je geen lerarenopleiding? Wel, je kunt vlot starten in het onderwijs zonder een pedagogisch bekwaamheidsbewijs. Zodra je over een bachelor- of masterdiploma beschikt, kunnen we doorgaans een deeltijdse of voltijdse onderwijsopdracht voor je samenstellen.
In 2021 waren dat er nog maar 1,5. De meest recente cijfers uit september 2024 zijn 0,76 in kleuter- en lager onderwijs, 0,92 in het secundair onderwijs. Dat betekent dat er minder dan 1 kandidaat is om een vacature in te vullen.
In het primair onderwijs is er momenteel een landelijk lerarentekort van 9.800 voltijdbanen, zo schrijven de beide ministers in hun brief. Een stijging van 100 banen ten opzichte van 2022. Ook het tekort aan schoolleiders is dit jaar met zo'n 100 voltijdbanen toegenomen tot 1.200.
Beroepen op mbo-niveau waar veel vraag naar is, zijn onder meer automonteurs, koks en hoveniers. Het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) verwacht ook dat de kansen voor mbo'ers op de arbeidsmarkt stabiel blijven, terwijl de krapte op de arbeidsmarkt voor hbo'ers en wo'ers juist afneemt.
We verwachten een tekort aan plantaardige olie in 2024. Canola-olie, sojaolie, palmolie en zonnebloemolie zullen de komende maanden lastig te verkrijgen zijn, omdat: Canada, de grootste producent van canola-olie, vorig jaar een kleine oogst had. Zuid-Amerika leed aan een droogte, wat resulteerde in een kleine oogst van sojabonen.
Omdat de krapte op de arbeidsmarkt nog een tijd zal aanhouden, zal het aantal kansrijke beroepen eerder toenemen dan afnemen. In de sectoren zorg, onderwijs, techniek, industrie, ICT en transport en logistiek zijn veel beroepen al jaren kansrijk.
Leraar worden op latere leeftijd met een zij-instroomtraject
Wanneer je leraar wilt worden op latere leeftijd, kun je bijvoorbeeld ook kiezen voor een zij-instroomtraject. Je rondt dan binnen drie jaar de pabo af, je doet werkervaring op en je werkt aan je persoonlijke ontwikkeling.
“Het tekort is heel groot voor leerkrachten lager onderwijs en in het secundair onderwijs voor levensbeschouwing, technische vakken, Frans, Nederlands, Engels, wiskunde, wetenschaps- en praktijkvakken. Zowel de leerkracht lager onderwijs als de leerkracht secundair onderwijs - voor alle vakken - is een knelpuntberoep.
Daarom gaan er minder afgestudeerden het onderwijs in voor vakken als computerwetenschappen, economie, wiskunde, natuurkunde en scheikunde , die allemaal belangrijke overdraagbare vaardigheden vereisen in goedbetaalde sectoren. Deze vakken zijn daarom gewilder.
Bevoegd leraar worden zonder de juiste opleiding
Heeft u geen diploma van een lerarenopleiding voor het vak waarin u les wilt geven? Dan kunt u alleen in deze gevallen bevoegd leraar zijn in het voortgezet onderwijs:Met een buitenlands diploma voor het vak waarin u lesgeeft.
De werkdruk in het onderwijs is hoger dan de gemiddelde werkdruk in Nederland. Medewerkers in het onderwijs vinden hun werk vaker emotioneel zwaar of moeilijk. Ook verzuim en burn-outklachten komen in het onderwijs bovengemiddeld voor én stijgen.