Personeelstekort blijft hoogDe bouwarbeidsmarkt heeft sinds 2020 te maken met een tekort aan personeel. Vooral in 2021 hadden veel bouwbedrijven een groot tekort aan vakkrachten. De afgelopen jaren was dit tekort minder groot, maar momenteel lopen de openstaande vacatures weer op.
Het actuele tekort varieert tussen 14% in de vervoerssector en landbouw en 42% in de industrie. Naast de industrie rapporteren werkgevers in de horeca, zorg en het openbaar bestuur het vaakst een personeelstekort, met ongeveer 40% van de werkgevers die momenteel een tekort ervaren.
Vraag naar personeel houdt aan
De vraag naar personeel in de bouw blijft structureel hoog. In 2024 ontstaan naar verwachting 51.000 vacatures. Dit komt voornamelijk door herstel, onderhoud en verbouw van bestaande gebouwen. Dit werk is minder afhankelijk van economische ontwikkelingen dan nieuwbouw.
Naar het openbaar bestuur zijn de zorg, horeca en industrie de sectoren met de grootste tekorten. Volgens TNO zien bijna alle werkgevers mogelijkheden om deze personeelstekorten aan te pakken.
Het tekort aan uitvoerend bouwpersoneel blijft bestaan
De verwachting is dat er over de loop van 2024 rond de 51.000 vacatures ontstaan. Je ziet dat terug in de vacaturedruk. Voor een bouwvakker is die bijvoorbeeld 13:1. Dat betekent dat 1 bouwvakker uit 13 openstaande vacatures kan kiezen.
De bouwarbeidsmarkt heeft sinds 2020 te maken met een tekort aan personeel. Vooral in 2021 hadden veel bouwbedrijven een groot tekort aan vakkrachten. De afgelopen jaren was dit tekort minder groot, maar momenteel lopen de openstaande vacatures weer op.
In september 2022 meldde UWV dat er in alle beroepsgroepen een tekort aan personeel is. De krapte was het grootst bij ingenieurs, elektriciens, machinemonteurs (techniek), verpleegkundigen (zorg) en softwareontwikkelaars (ICT).
2024 - 2025: mindere tijden in de bouw
Voor 2024 wordt een krimp van de bouwproductie verwacht van -3,5%. Ook daalt de werkgelegenheid. Voor 2025 verwachten we slechts een minimaal herstel. Op middellange termijn is er vooruitzicht op een gemiddelde productiegroei van +2,5% per jaar.
Gemiddeld gezien bedraagt het loon in de bouwsector 4.045 euro bruto/maand. Zo blijkt uit het Jobat Salariskompas. Dat is een stijging van zo'n 21,7% ten opzichte van in 2019, toen het gemiddeld bruto maanloon nog 3.324 euro bedroeg.
Zwaarste bouwberoepen
Dakdekker, gevelisoleerder, metselaar, stelleur, betonstaalvlechter, machinist grote funderingsmachine, tegelzetter, kozijnmonteur, betontimmerman, asfaltafwerker (wegenbouwer), kitter/purder en kabel- en buizenlegger.
De bedrijfstak handel, horeca, vervoer en opslag en de zakelijke dienstverlening droegen van alle bedrijfstakken het meest bij aan de groei van de economie in 2022. Deze bedrijfstakken groeiden weliswaar niet het hardst, maar drukten vanwege hun omvang een grote stempel op de economische ontwikkeling.
Arbeidsmarkt blijft gespannen
Het historische hoogtepunt van de krapte werd bereikt in het tweede kwartaal van 2022. Daarna koelde de arbeidsmarkt langzaam af, met uitzondering van het tweede kwartaal van 2023.
Zorg, onderwijs, ICT en techniek hebben al jaren te maken met krapte. Personeel in deze sectoren is schaars, of het nu wel of niet economisch goed gaat met Nederland. Zelfs tijdens de coronacrisis, toen Nederland grotendeels op slot ging, bestonden er personeelstekorten in deze sectoren.
In Nederland zijn de vier sectoren of branches die het meest te maken hebben met personeelstekort de ICT-branche, de onderwijssector, de bouwsector en technische beroepen. Er is een nijpend tekort aan vakmensen in ons land, mede doordat de meeste vakmensen vroeg of laat ZZP'er worden en dus voor zichzelf beginnen.
De arbeidsmarkt is historisch krap, maar er blijft onbenut arbeidspotentieel. De krapte komt doordat de werkloosheid laag is en er nog nooit zo veel banen waren in Nederland; ruim 11 miljoen. In het tweede kwartaal van 2022 waren er voor elke 100 werklozen 143 openstaande vacatures.
De grootste werkgelegenheidsgroei wordt verwacht voor beroepen in zorg en welzijn, en technische beroepen. In de periode 2019 tot 2024 zullen naar verwachting ongeveer 1,6 miljoen gediplomeerden de arbeidsmarkt instromen.
Volgens het World Economic Forum zullen de banen met de grootste groei tussen 2025 en 2030 te vinden zijn in sectoren als technologie, engineering, veiligheid en duurzaamheid .
De blue-collar sector zal het grootste landelijke tekort hebben aan werknemers die voorbereid zijn op hoogbetaalde beroepen met middenvaardigheden, en 52 van de 55 grootste metrogebieden zullen te maken krijgen met tekorten. Er worden gematigdere tekorten verwacht in hoogbetaalde management-, beschermende diensten- en STEM-beroepen met middenvaardigheden.
De saaiste beroepen zijn data-analysten, accountants en mensen die iets met belastingen doen. De meest stereotiepe saaie hobby's zijn slapen, religieuze activiteiten, tv kijken, dieren spotten en wiskunde.
Omdat de krapte op de arbeidsmarkt nog een tijd zal aanhouden, zal het aantal kansrijke beroepen eerder toenemen dan afnemen. In de sectoren zorg, onderwijs, techniek, industrie, ICT en transport en logistiek zijn veel beroepen al jaren kansrijk.
Veel werk, weinig personeel
Er is veel aan de hand in de bouw. Door de krappe arbeidsmarkt is het moeilijk om personeel te vinden en het aantal openstaande vacatures stijgt al jaren. Ondertussen komt er meer werk bij, onder andere door de energietransitie.